روایت گندم و نان در مازندران
سوال اینجاست که اگر گندم و آرد باکیفیت است، چرا مردم از افت کیفیت نان میگویند؟ و اگر نانوایان تحت فشارند، سهم سیاستگذاری کجاست؟
نان، ساده است اما داستانش پیچیده؛ داستانی که از گندم وارداتی و کارخانه آرد آغاز میشود و به تنور نانوایی میرسد. امروز این داستان در مازندران با دو روایت همراه است؛ روایت نانوایانی که زیر بار هزینهها خم شدهاند و روایت متولیانی که از کیفیت گندم و نظارت سخن میگویند.
در روزهایی که گلایهها از کیفیت نان و دغدغهها درباره تأمین آرد در برخی محافل شنیده میشود، شفافسازی زنجیره تأمین گندم تا تولید نان، به مطالبهای جدی از سوی افکار عمومی تبدیل شده است. پاسخ به این مطالبه، نیازمند گفتوگوی صریح، مستند و مسئولانه از سوی متولیان این حوزه است؛ گفتوگویی که هم به دغدغه مردم پاسخ دهد و هم مسیر اصلاح را روشن کند.
در همین راستا،به سراغ مسئولان و متولیان این حوزه رفتیم تا با تشریح وضعیت تأمین گندم، کیفیت آرد و سازوکارهای نظارتی و کمبود و کاستیهای نانوایان به تبیین واقعیتهای این حوزه بپردازیم.
گندم کافی، آرد با کیفیت
وی با اشاره به میزان مصرف گندم در استان اظهار کرد: استان مازندران سالانه نزدیک به ۵۰۰ هزار تن مصرف گندم دارد و از جمله استانهایی هستیم که کمتر از ۲۰ درصد گندم مورد نیاز خود را در داخل تولید میکنیم. در بهترین شرایط، حدود ۱۰۰ هزار تن گندم داخلی خریداری شده و مابقی نیاز استان، یعنی بیش از ۴۰۰ هزار تن، از سایر استانها و در برخی سالها از محل واردات تأمین میشود.
سرپرست ادارهکل غله و خدمات بازرگانی مازندران خاطرنشان کرد: به دلیل شرایط خشکسالی، اگر تولید داخلی پاسخگوی نیاز نباشد، از واردات استفاده میکنیم. امسال نیز بخشی از گندم مصرفی استان از طریق واردات تأمین شده است؛ بهطوریکه تاکنون حدود ۳۰ هزار تن گندم وارداتی با کیفیت مناسب از کشور قزاقستان وارد شده و بخش دیگری نیز از گندم استان خوزستان در حال ورود به چرخه تأمین کشور است که نقش مهمی در پایداری تأمین دارد.
وقتی کیفیت نان نگاهها را میطلبد
وی با اشاره به نگرانیهای مطرحشده در خصوص کیفیت آرد و نان گفت: به مردم اطمینان میدهیم که گندم تأمینشده از کیفیت مطلوبی برخوردار است و کارخانجات آرد نیز آن را به آرد مناسب تبدیل میکنند. کیفیت آرد نانواییها بهصورت ماهانه توسط مؤسسه پژوهشهای غلات بررسی میشود و استان مازندران جزو استانهایی است که در سال جاری از نظر کیفیت گندم و آرد در شرایط مطلوب قرار دارد.
سرپرست ادارهکل غله و خدمات بازرگانی مازندران ادامه داد: گندم مصرفی استان ترکیبی از گندم استانهای مازندران، گلستان، خوزستان و گندمهای وارداتی است که بیش از ۹۰ درصد گندم ما از همین منابع تأمین میشود. پس از تأمین گندم، چندین دستگاه بر کیفیت آرد نظارت دارند که مهمترین آنها سازمان ملی استاندارد و دانشگاه علوم پزشکی هستند.
از آزمایشگاه تا تنور
سرپرست ادارهکل غله و خدمات بازرگانی مازندران افزود: ما مکاتبات رسمی از دانشگاه علوم پزشکی داریم که نشان میدهد بخش عمده آرد تولیدی استان جزو آردهای باکیفیت کشور است. یکی از اقدامات مهم ما این بوده که اختیار انتخاب کارخانه آرد را به نانوایان دادهایم؛ به این معنا که گندم فقط به کارخانههایی داده میشود که نانوایان از کیفیت آرد آنها رضایت داشته باشند و هیچ کارخانهای مجبور به فروش آرد بیکیفیت نیست.
جعفری تصریح کرد: اگر کارخانهای نتواند آرد با کیفیت تولید کند و نانوایان از آن خرید نکنند، ما نیز به آن کارخانه گندم تخصیص نخواهیم داد. کیفیت آرد بهطور مستمر امتیازدهی میشود و نمرات دستگاههای نظارتی مانند دانشگاه علوم پزشکی و استاندارد، مبنای تصمیمگیری ما در تخصیص گندم است.
شفافیت، بازدید و مهارت نانوایان؛ راز پایداری نان در استان
سرپرست ادارهکل غله و خدمات بازرگانی مازندران همچنین به موضوع حملونقل آرد اشاره کرد و گفت: از آذرماه امسال، حمل آرد در ۱۱ شهر استان با هماهنگی کارگروه آرد و نان و توسط دو شرکت حملونقل انجام میشود و در صورت نیاز، امکان ورود شرکت سوم نیز وجود دارد. نظارت بر عملکرد این شرکتها بهصورت جدی در دستور کار قرار دارد.
جعفری با بیان اینکه کیفیت نان تنها به آرد محدود نمیشود، تاکید کرد: بخشی از مشکلات به فرآیند پخت بازمیگردد. رعایت زمان و نحوه خمیرگیری، استفاده صحیح از تجهیزات و مهارت نیروی انسانی در کیفیت نهایی نان تأثیرگذار است. کاهش نیروی انسانی بهواسطه استفاده از دستگاهها، اگر بدون رعایت اصول فنی باشد، میتواند بر کیفیت نان اثر منفی بگذارد.
وی در پایان تأکید کرد: ما کمبود آرد نداریم و حتی آمادگی داریم آرد با کیفیت استان را به سایر استانها نیز ارسال کنیم، چراکه قابلیت رقابت در سطح کشور را دارد. مردم مطمئن باشند که اگر میگوییم گندم و آرد استان با کیفیت است، این حرف از روی صداقت و بر اساس نظارتهای دقیق است. امروز شرایط تأمین گندم در مازندران مناسب است و امیدواریم با تداوم این روند، نان باکیفیت همچنان بر سر سفره مردم استان قرار داشته باشد.
نانوا زیر فشار گرانی، بیثباتی و سیاستهای ناکارآمد نفس میکشد
وی با اشاره به مشکلات حوزه تأمین و توزیع آرد اظهار کرد: مازندران سالهاست در حوزه آرد محروم مانده است. وقتی بهترین گندمهای کشور به استانهایی مانند گلستان اختصاص مییابد، طبیعی است که کیفیت آرد آن استانها بالاتر باشد. گلستان از بهترین گندمها، تجهیزات و زیرساختها بهرهمند است، اما این چرخه در مازندران کامل نیست و همین مسئله مستقیماً بر کیفیت نان اثر میگذارد.
تغییرات ظاهری کافی نیست؛ اصلاح زیرساختها نیاز اصلی نانوا و مردم
چراغی با انتقاد از اجرای ناقص طرح هوشمندسازی گفت: این طرح بدون آمادهسازی بسترهای لازم اجرا شد و عملاً آرامش و امنیت شغلی نانوا را از بین برد. نانوا اگر آرامش نداشته باشد، نمیتواند با تمرکز کار کند و این مسئله مستقیماً با سلامت مردم در ارتباط است، چراکه نان اصلیترین غذای سفرههاست.
وی با اشاره به افزایش شدید هزینهها تصریح کرد: دستمزد کارگر، بیمه، اجاره مغازه، خمیرمایه، نمک، نایلون و هزینههای آب، برق و گاز چندین برابر شده است. بیمه از حدود یک میلیون تومان به پنج میلیون تومان رسیده و خمیرمایه نیز افزایش چشمگیری داشته، اما نرخ نان متناسب با این هزینهها اصلاح نشده است.
اختلاف قیمت آرد دولتی و آزاد مشکلات نانوا را تشدید کرده است
چراغی با اشاره به اختلاف شدید قیمت آرد دولتی و آزاد گفت: آرد دولتی با قیمتی حدود ۸۷ هزار تومان توزیع میشود، در حالی که قیمت آن در بازار آزاد به بیش از یک میلیون تومان میرسد. تا زمانی که این فاصله قیمتی وجود دارد، زمینه بروز مشکلات و انحرافات از بین نخواهد رفت.
وی کاهش ماهانه سهمیه آرد نانوایان را یکی دیگر از چالشها دانست و افزود: هر ماه سهمیهها بدون توضیح شفاف کاهش پیدا میکند. نانوایی که با سهمیه محدود کار میکند، حتی هزینههای اولیه خود را هم نمیتواند تأمین کند و این مسئله کیفیت نان را تحت تأثیر قرار میدهد.
نان و کرامت نانوا
چراغی در پایان گفت: اصلاح وضعیت نانواییها نیازمند تصمیمهای ریشهای و واقعبینانه است؛ تصمیمهایی که هم هزینههای واقعی نانوا را ببیند و هم کرامت این قشر زحمتکش را حفظ کند، در غیر این صورت نه کیفیت نان بهبود مییابد و نه رضایت عمومی حاصل خواهد شد.
در حالی که رئیس اتحادیه خبازان ساری از فشار سنگین هزینهها، بیثباتی اقتصادی و آسیب به کیفیت نان سخن میگوید، سرپرست ادارهکل غله و خدمات بازرگانی مازندران با تشریح وضعیت تأمین گندم و نظارت بر آرد، بر پایداری و کیفیت زنجیره نان تأکید دارد؛ گزارشی از دو روایت متفاوت درباره مهمترین کالای سفره مردم.
به گزارش بلاغ؛ بیتردید نان، صرفاً محصول یک کارخانه یا عملکرد یک نانوا نیست؛ بلکه خروجی زنجیرهای بههمپیوسته از سیاستگذاری، تأمین، نظارت، تولید و مهارت است؛آنچه امروز بیش از هر چیز اهمیت دارد، همافزایی دستگاههای مسئول، تقویت نظارتهای میدانی، شفافیت در اطلاعرسانی و شنیدن بیواسطه صدای مردم و نانوایان است.
اگرچه بنا بر تأکید متولیان امر، گندم و آرد استان در شرایط کیفی مناسبی قرار دارد، اما استمرار این وضعیت، نیازمند اصلاح مستمر فرآیندها، برخورد قاطع با حلقههای ناکارآمد و ارتقای آموزش و توانمندی در بخش پخت نان است.
اعتماد عمومی سرمایهای است که با گفتار بهدست نمیآید، بلکه با عملکرد دقیق، پاسخگویی شفاف و اقدام بهموقع حفظ میشود؛ امروز انتظار افکار عمومی آن است که وعده «نان باکیفیت بر سر سفره مردم» نه در سطح شعار، بلکه در عمل، در بافت نان، طعم آن و رضایت مصرفکننده متجلی شود. تحقق این انتظار، آزمونی جدی برای همه حلقههای زنجیره نان است؛ آزمونی که نتیجه آن، مستقیماً در سفره مردم قضاوت خواهد شد.
گزارش: مجتبی قربانی
انتهای پیام/
