شناخت جایگاه جبر و اختیار

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» امام‌ (علیه‌السلام) در این‌جا به نکته‌ مهمی اشاره می‌فرماید و آن این‌که چنان نیست که همیشه انسان‌های مدیر و مدبّر پیروز گردند؛ گاه تقدیرات، همه‌ تدبیرات آن‌ها را بر هم می‌زند.

هدف از بیان این نکته آن است که گرچه انسان باید در همه‌ امور، هوشیارانه و مدبّرانه عمل کند؛ اما چنین نیست که از لطف خدا بی‌نیاز باشد.

خداوند برای بیدار ساختن انسان و شکستن غرور و غفلت او، گه‌گاه اموری مقدّر می‌کند که برخلاف تمام تدبیرها، پیش‌بینی‌ها و مقدّمه‌چینی‌های انسان است تا به او بفهماند در پشت این دستگاه، دست نیرومندی است که هیچ‌کس بی‌نیاز از لطف و محبت او نیست.

در طول تاریخ گذشته و در زندگی خود، بسیاری از این صحنه‌ها را دیده‌ایم که گاه افراد بسیار هوشیار و قوی و صاحب تدبیر، ضربه‌هایی از تدبیر و هوشیاری خود خورده‌اند و دست تقدیر، مسیری جز آن‌چه آن‌ها می‌خواستند برایشان فراهم ساخته است.

تنها مطلبی که در این‌جا تذکر آن لازم است، این است که هرگز مفهوم این سخن آن نیست که انسان دست از تدبیر و دقت و بررسی لازم در کارها بردارد و همه‌چیز را به گمان خود به دست تقدیر بسپارد؛ بلکه شعار
«وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعى» (نجم، آیه‌ ۳۹)

یعنی بهره‌ انسان تنها با سعی و تلاش او ارتباط دارد را نباید هرگز فراموش کند.

به تعبیر دیگر، انسان نباید از اراده و تقدیرات الهی و این‌که همه‌چیز به دست اوست غافل شود و نیز نباید دست از تلاش و کوشش بردارد.

انتهای خبر/