کشورهای متکی به آمریکا گرفتار بحران جدی شده‌اند

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بلاغ؛ به نقل از کیهان/ نشریه اکونومیست درباره وضعیت بحران‌زده دولت‌هایی که به آمریکا اعتماد و تکیه کرده بودند نوشت: دهه‌هاست که آمریکا کنار دوستان خود ایستاده و دشمنانش را از انجام اقدامات خصمانه بازداشته است. اما این ثبات در حال فروپاشیدن است، چرا که دونالد ترامپ هم‌پیمانان خود را تحت ‌فشار قرار می‌دهد.

 ترامپ اخیرا درباره ارزش پیمان دفاعی آمریکا-ژاپن که آیزنهاور در سال ۱۹۶۰ امضا کرد، ابراز تردید کرده است. در سراسر جهان، هم‌پیمانان نگرانند که سیاست «اول آمریکا» به این معنی است که آنها در اولویت دوم، سوم یا حتی آخر قرار می‌گیرند. ترامپ و حامیانش معتقدند اقدامات پرشتاب او قدرت آمریکا را افزایش می‌دهد، بن‌بست‌ها را می‌شکند و هم‌پیمانان بی‌تحرک را به خود می‌آورد. آتش‌بس پیشنهادی در اوکراین نشانه‌ای است که او می‌تواند رفتار کشورها را تغییر دهد. اما به چه قیمتی؟

جنگ تجاری او، بازارهای مالی را به وحشت انداخته است. حدود ۴۰ کشوری که از سال ۱۹۴۵ امنیت خود را در دستان آمریکا قرار داده‌اند، دچار بحران اعتماد شده‌اند. آنها از بی‌ثباتی و رویکرد کوتاه‌بینانه تیم ترامپ بیم دارند: آتش‌بس در غزه که شبیه آتش‌بس اوکراین است ممکن است به‌‌زودی فرو بپاشد. در داخل کشور، ترامپ با نظام‌های نظارتی و کنترلی روبه‌روست. اما در خارج، این‌طور نیست. هم‌پیمانان آمریکا این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا مطمئن هستند ترامپ و معاونش جی.دی. ونس حاضرند در صورت وقوع بدترین شرایط، از آنها حمایت کنند. متاسفانه، پاسخ این است: نه، نمی‌توان به‌اندازه کافی اطمینان داشت.

ازدست‌رفتن اعتماد همچنین بازتابی از درک فزاینده‌ای است که تحت ‌فشار قرار دادن هم‌پیمانان نتیجه اجتناب‌ناپذیر شعار دولت ترامپ، یعنی بازگرداندن دوباره عظمت به آمریکاست. وابستگی هم‌پیمانان بدان معناست که آمریکا نسبت به رقبایی مانند روسیه یا چین اهرم فشار بیشتری روی آنها دارد. دهه‌هاست که کانادا، اروپا و بخش‌هایی از آسیا به «پشتوانه ابرقدرت» آمریکا- پیمان‌های دفاعی، توافقات تجاری، سلاح‌های هسته‌ای، سیستم بانکی دلاری- اعتماد کرده‌اند.

برنامه دولت ترامپ‌، حتی ممکن است بیشتر پیش برود. شرکت‌های خارجی تحت‌فشار قرار گرفته‌اند تا سرمایه‌های خود را به آمریکا منتقل کنند. برخی مشاوران کاخ سفید خواستار وضع تعرفه‌های متقابل شده‌اند، شکلی رادیکال از حمایت‌گرایی. در بازار وال‌استریت حرف‌‌هایی درباره طرح‌هایی برای تضعیف دلار به گوش می‌رسد. ایلان ماسک می‌گوید آمریکا باید از ناتو خارج شود.

هم‌پیمانان آسیایی نگران‌اند که ترامپ در مرحله بعد سراغ آنها بیاید. استرالیا، ژاپن، کره جنوبی و دیگران امیدوارند که خصومت او با چین آن‌قدر عمیق باشد که آنها را رها نکند. اما شکایت‌های او در مورد توافقات تجاری و دفاعی محدود به منطقه خاصی نیست.

هم‌پیمانان آمریکا تولید ناخالص داخلی ۳۷ تریلیون دلاری دارند، اما فاقد «قدرت سخت‌» هستند. چاپلوسی در دفتر بیضی کاخ سفید و پیشنهاد خرید محصولات آمریکایی آنها را فقط تا حدی جلو می‌برد. اگر هم‌پیمانان قادر به دفاع از خود نباشند، برخی به دنبال توافق با چین یا روسیه خواهند بود.

هم‌پیمانان می‌توانند از «نقاط فشار» خود در تجارت استفاده کنند که تخمین زده می‌شود ۲۷ درصد از واردات آمریکا را شامل می‌شود. شرکت‌هایی هم  در اروپا وجود دارند که تامین‌کنندگان حیاتی برای غول‌های فناوری آمریکا هستند. اقدامات تلافی‌جویانه هوشمندانه علیه تعرفه‌های نابخردانه در اولین دور ریاست‌ ترامپ برای اروپا مؤثر بود. هم‌پیمانان همچنین باید نقاط فشار نظامی مانند رادارها و پایگاه‌ها را شناسایی کنند، اگرچه باید جز در شرایط بسیار وخیم از بهره‌برداری از آنها خودداری کنند.

برای اطمینان بیشتر، هم‌پیمانان باید زیرساخت‌های اقتصادی و نظامی را در موازات با ساختار قدرت فوق‌العاده آمریکا ایجاد کنند. ایجاد این گزینه سال‌ها طول خواهد کشید. اروپا به ‌احتمال زیاد اوراق بدهی مشترک بیشتری برای تامین مالی هزینه‌های دفاعی اضافی منتشر خواهد کرد و ممکن است تحریم‌های خود را علیه روسیه حفظ کند، حتی اگر ترامپ تحریم‌های آمریکا را بردارد. همه اینها می‌تواند بازارهای سرمایه آمریکا و اروپا را از هم جدا کرده و در نهایت نقش یورو را به‌‌عنوان یک ارز بین‌المللی تقویت کند.

در نهایت، اروپا نیاز به طرحی دارد که رهبری ناتو را برعهده بگیرد، به پیمان تجاری اقیانوس آرام بپیوندد و همکاری خود را با ژاپن و کره جنوبی گسترش دهد. این رویکرد، یک نظم لیبرال جایگزین، هرچند ضعیف‌تر از نمونه اصلی، را حفظ خواهد کرد. برای هم‌پیمانان آمریکا، شکایت کردن بی‌فایده است: آنها باید مقاوم‌تر شوند و دست به کار شوند.

انتهای خبر/