یادداشت

حماسه‌ای ماندگار در قاب ایمان و ایستادگی

ایام محرم امسال، صحنه‌ای تازه از تجلی شور حسینی و روح مقاومت ملت ایران بود؛ ملت وفاداری که نه‌تنها عزادار امام حسین (ع) است، بلکه جان و هستی خود را در مسیر حق، فدا می‌کند.

به گزارش گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» طی روزهای گذشته، در سراسر کشور از شهرهای بزرگ گرفته تا روستاهای دورافتاده، مردم به شیوه‌های گوناگون حماسه آفریدند. این حماسه نه‌فقط در سوگ‌نشینی‌ها و سینه‌زنی‌ها بلکه در بازخوانی زندگی و شهادت عزیزانی رقم خورد که در جنگ تحمیلی اخیر علیه جبهه مقاومت، جان خود را در راه امنیت کشور و عزت امت اسلامی فدا کردند.

گرامیداشت شهدای اخیر، به‌ویژه شهدای مدافع حرم و شهدای مقاومت، فقط یک مراسم یادبود نبود؛ بلکه فرصتی بود برای بازگشت به سیره مردانی که عاشورایی زیستند و عاشورایی رفتند. در هر استان و شهر، نام و یاد این شهدا در میان مردم طنین‌انداز شد؛ عکس‌هایشان در میدان‌های اصلی شهر نصب شد و خاطراتشان نقل مجالس شد. در کنار هر موکب، صدایی از روایتگری دلیرمردی‌ها به گوش می‌رسید و نغمه‌ای از وفاداری به ولایت و انقلاب در جان‌ها می‌نشست.

اما جلوه‌ای دیگر از این روزها، خلاقیت و هنر مردمی در برگزاری مراسم عزاداری بود. روضه‌های خانگی که با صفا و اخلاص زنان و مردان خانه‌دار برپا می‌شد، رنگ و بویی دیگر داشت. کوچه‌ها و محله‌ها با پرچم‌های سیاه حسینی آراسته شده بود و بچه‌ها با لباس‌های مشکی و سربندهای «یا حسین» و «لبیک یا زینب» به خیابان‌ها آمده بودند. این روایت هنرمندانه و مردمی، نشان داد که عشق به امام حسین (ع) در تار و پود فرهنگ ایرانی جاری است.

در دل این عزاداری‌ها، روحیه شهادت‌طلبی و دشمن‌ستیزی ملت ایران نیز بار دیگر احیا شد. از نوای «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسرائیل» در میان هیئات، تا بیانیه‌ها و سخنرانی‌هایی که یادآور ظلم‌ستیزی سیدالشهدا بود، همه و همه حکایت از آن داشت که ملت ایران همچنان در خط سرخ عاشورا ایستاده است. دشمنی با نظام سلطه، نه از سر تعصب کور بلکه از عمق آگاهی تاریخی و الهام از فرهنگ عاشوراست.

در این میان، حضور نسل چهارم و پنجم انقلاب، به‌ویژه نوجوانان دهه نودی، نویدبخش آینده‌ای پرامید است. نوجوانانی که شاید جنگ و دفاع مقدس را ندیده‌اند، اما با شور و شعور در مراسم‌های عزاداری شرکت کردند، نوحه‌خوان شدند، پرچم‌دار هیئات شدند و در فضای مجازی نیز صدای مظلومیت حسین (ع) و استقامت جمهوری اسلامی را بازتاب دادند. این نسل، ادامه‌دهنده راهی است که با خون شهدا آبیاری شده است.

محرم امسال، فقط یادآور واقعه کربلا نبود؛ بلکه صحنه‌ای زنده از تداوم آن حماسه در زمان حال بود. ملت ایران، از هر قوم و زبان، از هر طبقه و سن، در کنار هم، بار دیگر عهد بستند که راه حسین (ع) را رها نکنند و در برابر هرگونه ظلم و تجاوز، همچون گذشته، با عزت و اقتدار بایستند.

موکب‌ها امسال تنها محل اطعام و عزاداری نیستند؛ بلکه به پایگاه‌هایی برای تبیین و انتقال مفاهیم عمیق عاشورا بدل شده‌اند. در برخی محلات، نوجوانان و جوانان با اجرای نمایش‌های خیابانی، پرده‌خوانی‌های سنتی و روایت‌های زنده از واقعه کربلا، مفاهیمی چون ظلم‌ستیزی، ایثار، وفاداری و حق‌طلبی را برای نسل‌های جدید بازآفرینی کردند. این جلوه‌های فرهنگی مردمی نشان داد که محرم تنها یک مناسک مذهبی نیست، بلکه بستری برای بازآفرینی هویت انقلابی، دینی و اجتماعی جامعه ایران است. گفتمان عاشورایی، با اتکا به مردم و هنر متعهد، زنده‌تر از همیشه در سطح جامعه جریان دارد و مرزهای زمان و مکان را درنوردیده است.

همچنین، توجه به رسانه‌های نوین در انتقال پیام عاشورا چشمگیر بود. نوجوانان و جوانانی که در میدان عزاداری حاضر بودند، هم‌زمان در بستر فضای مجازی نیز حضوری فعال، اثرگذار و خلاق داشتند. تولید محتوا، انتشار تصاویر، دل‌نوشته‌ها، ساخت کلیپ‌های تصویری، پادکست‌های مناسبتی و روایت‌هایی از مجالس خانگی، نشان داد که نسل جدید، نه‌تنها با آرمان‌های حسینی بیگانه نیست، بلکه با زبان زمانه خود آن را بازگو، بازتولید و منتشر می‌کند. این پیوستگی میان سنت و نوآوری، تضمین استمرار فرهنگ عاشورا و تفکر مقاومت در آینده‌ای نه‌چندان دور خواهد بود. جامعه امروز بیش از هر زمان دیگری به این پیوند عمیق نیازمند است.

یادداشت: مهدی تقی‌پور استاد حوزه علمیه مازندران