خطرات زبان

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» امام (علیه‌السلام) می‌فرماید «زبان، درنده‌ای است که اگر رهایش کنی، به تو آسیب می‌رساند و می‌دَرَد» (اللِّسَانُ سَبُعٌ، إِنْ خُلِّيَ عَنْهُ عَقَرَ).

شکّی نیست که یکی از بزرگ‌ترین افتخارات انسان، نطق و بیان است که به‌وسیله‌ زبان انجام می‌شود و به واسطه‌ آن، بر تمام جانداران ترجیح دارد. به همین دلیل، خداوند در سوره‌ «الرحمن» که سوره‌ شرح نعمت‌های الهی است، بعد از آفرینش انسان، به نعمت نطق و بیان اشاره می‌کند و می‌فرماید (الرَّحْمَنُ * عَلَّمَ الْقُرْآنَ * خَلَقَ الإِنسَانَ * عَلَّمَهُ الْبَيَانَ).

قسمت عمده‌ علوم و دانش‌ها از طریق زبان از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و دامنه‌ تمدن انسان را گسترش داده است. اگر زبان نبود، انسان همچون حیوانی بود.

نعمت‌ها هرچه بزرگ‌تر باشد، چنان‌چه از آن به‌طرز بدی استفاده شود، خطراتش عظیم‌تر است. هیچ عضوی از اعضای انسان، به اندازه‌ زبانِ بی‌قید و بند، خطرناک نیست؛ به‌طوری‌که گاه می‌شود یک جمله آتش جنگی را می‌افروزد و سبب ریختن خون‌ها و هتک نوامیس و از بین رفتن آرامش و امنیت جامعه می‌گردد. لذا در حدیثی از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌خوانیم که خداوند زبان را عذابی می‌کند که هیچ‌یک از اعضای بدن را آن‌گونه عذاب نمی‌کند.

زبان عرضه می‌دارد: پروردگارا! تو مرا مجازاتی کردی که هیچ چیز را آن‌گونه مجازات نکردی!

خداوند به او می‌فرماید «خَرَجَتْ مِنْکَ کَلِمَةٌ فَبَلَغَتْ مَشارِقَ الاْرْضِ وَمَغارِبَها، فَسُفِکَ بِها الدَّمُ الْحَرامُ، وَانْتُهِبَ بِها الْمالُ الْحَرامُ، وَانْتُهِکَ بِها الْفَرْجُ الْحَرامُ، وَعِزَّتی وَجَلالی، لَأُعَذِّبَنَّکَ بِعَذابٍ لا أُعَذِّبُ بِهِ شَیئاً مِنْ جَوارِحِکَ؛ سخنی از تو خارج شد و به شرق و غرب زمین رسید و به سبب آن، خون بی‌گناهان ریخته شد و اموال مردم غارت گردید و نوامیس مردم بر باد رفت. به عزت و جلالم سوگند، تو را مجازاتی می‌کنم که هیچ‌یک از اعضا را آن‌گونه مجازات نخواهم کرد».

پیش‌تر نیز گفته‌ایم که قسمت مهمی از گناهان کبیره و خطرناک (حدود سی گناه) با زبان انجام می‌شود؛ زبانی خالی از قید و بند، بدون مانع و بازدارنده. در حالی‌که این زبان می‌تواند بهترین وسیله‌ خیر و سعادت باشد.

به همین دلیل، در حدیثی از امام باقر (علیه‌السلام) می‌خوانیم که ابوذر می‌گفت «یا مُبْتَغِیَ الْعِلْمِ! إِنَّ هذا اللِّسانَ مِفْتاحُ خَیْرٍ وَمِفْتاحُ شَرٍّ، فَاخْتِمْ عَلى لِسانِکَ کَما تَخْتِمُ عَلى ذَهَبِکَ وَوَرِقِکَ؛ ای طالب علم! این زبان، کلید خیر و شر است، بنابراین بر زبانت قفل و بند بگذار، همان‌گونه که بر درهم و دینارت قفل و بند می‌نهی».

انتهای خبر/